Inhalt
W każdej dobrze wyposażonej skrzynce narzędziowej jest przynajmniej jedna grzechotka. Jest ku temu dobry powód: w przeciwieństwie do śrubokrętu, grzechotkę można z łatwością używać do dokręcania elementów złącznych, także w ograniczonej przestrzeni.
01.
Definicja: czym jest grzechotka?
W rozumieniu budowy narzędzi, grzechotka lub odwracalna grzechotka jest narzędziem do zakręcania, które przykłada moment siły tylko w jednym kierunku, więc nie powoduje obciążenia na element złączny w przeciwnym kierunku. Umożliwia to zakręcanie lub odkręcanie elementu złącznego poprzez przesuwanie uchwytu zapadkowego grzechotki do przodu i do tyłu. Użytkownik może ustawiać sposób działania grzechotki: w kierunku ruchu wskazówek zegara lub w przeciwnym kierunku za pomocą przełącznika.
02.
Jak działa precyzyjny mechanizm grzechotki?
Budowa mechanizmu (patrz grafika):
- Przełącznik przesuwa znajdującą się pod nim krzywkę o 30° za pomocą dwóch małych kołków. W pokazanym przykładzie krzywka jest przestawiana w lewo lub w prawo.
- Kulka dociskana sprężyną utrzymuje krzywkę w odpowiednim położeniu.
- Zęby na kółku zębatym osadzonym na trzpieniu kwadratowym i na krzywce przełączającej zazębiają się ze sobą (blokada pozytywna) i przekazują moment zakręcania lub odkręcania (M), który powstaje w wyniku obrotowego oddziaływania siły (F) na korpus, patrz: Widmo – moment dokręcania.
Uwaga: im więcej zębów zazębi się, tym mocniejszy jest pozytywny efekt blokady i tym większy moment, który można osiągnąć. Ruch grzechotki w przeciwnym kierunku powoduje rozłączenie zębów na krzywce przełączającej od zębów kółka zębatego. To stąd pochodzi charakterystyczny terkot grzechotki. Jednocześnie krzywka przełączająca dociska kulkę w kierunku sprężyny.
03.
Dlaczego są zarówno zwykłe grzechotki, jak i grzechotki z drobnymi zębami?
Mówiąc wprost, im mniejsza jest przestrzeń między zębami, tym mniejszy jest kąt obrotu lub kąt pokonywany przez grzechotkę do następnego zazębienia, czyli odległość, o jaką należy poruszyć grzechotkę do przodu i wstecz, aby jeszcze bardziej zakręcić lub odkręcić element złączny.
- Konwencjonalne grzechotki mają kąt zazębienia od 10 do 15°.
- Są jednak też dostępne grzechotki o małych zębach, które mają kąt tylko 4,5°, co umożliwia szczególnie delikatne obroty.
- Oprócz tego są też dostępne grzechotki ze swobodnym obrotem, które w ogóle nie posiadają mechanizmu zapadkowego. Działają one bezstopniowo.
04.
Czy grzechotka wymaga konserwacji?
Podobnie jak w przypadku każdego narzędzia i mechanizmu, tak samo w przypadku grzechotek również występuje zużycie. Dlatego:
- Upewnij się, że kupujesz narzędzie wysokiej klasy.
- Regularnie smaruj grzechotkę olejem o niskiej lepkości.
- Nie przeciążaj grzechotki podczas rozluźniania połączeń śrubowych...
- ...a także zadbaj o to, aby ruch zapadki był płynny i równomierny.
- Sprawdź dopasowanie elementów mechanizmu i w razie potrzeby popraw je.
Na zużycie zębów może wskazywać unoszenie się osłony mechanizmu z powodu nieprawidłowego zazębiania. Nawet jeśli tak się dzieje, to grzechotki wielu producentów można naprawić. Firma STAHLWILLE oferuje odpowiednie zestawy naprawcze do wszystkich swoich grzechotek.
Serwis
2025© All Rights Reserved