27.03.2022

Jak działa grzechotka?

Grzechotka z małymi zębami podczas wkręcania
W każdej dobrze wyposażonej skrzynce narzędziowej jest przynajmniej jedna grzechotka. Jest ku temu dobry powód: w przeciwieństwie do śrubokrętu, grzechotkę można z łatwością używać do dokręcania elementów złącznych, także w ograniczonej przestrzeni.
01.

Definicja: czym jest grzechotka?

W rozumieniu budowy narzędzi, grzechotka lub odwracalna grzechotka jest narzędziem do zakręcania, które przykłada moment siły tylko w jednym kierunku, więc nie powoduje obciążenia na element złączny w przeciwnym kierunku. Umożliwia to zakręcanie lub odkręcanie elementu złącznego poprzez przesuwanie uchwytu zapadkowego grzechotki do przodu i do tyłu. Użytkownik może ustawiać sposób działania grzechotki: w kierunku ruchu wskazówek zegara lub w przeciwnym kierunku za pomocą przełącznika.
02.

Jak działa precyzyjny mechanizm grzechotki?

Image
Budowa mechanizmu (patrz grafika):
  • Przełącznik przesuwa znajdującą się pod nim krzywkę o 30° za pomocą dwóch małych kołków. W pokazanym przykładzie krzywka jest przestawiana w lewo lub w prawo.
  • Kulka dociskana sprężyną utrzymuje krzywkę w odpowiednim położeniu.
  • Zęby na kółku zębatym osadzonym na trzpieniu kwadratowym i na krzywce przełączającej zazębiają się ze sobą (blokada pozytywna) i przekazują moment zakręcania lub odkręcania (M), który powstaje w wyniku obrotowego oddziaływania siły (F) na korpus, patrz:  Widmo – moment dokręcania.
Uwaga: im więcej zębów zazębi się, tym mocniejszy jest pozytywny efekt blokady i tym większy moment, który można osiągnąć. Ruch grzechotki w przeciwnym kierunku powoduje rozłączenie zębów na krzywce przełączającej od zębów kółka zębatego. To stąd pochodzi charakterystyczny terkot grzechotki. Jednocześnie krzywka przełączająca dociska kulkę w kierunku sprężyny.
03.

Dlaczego są zarówno zwykłe grzechotki, jak i grzechotki z drobnymi zębami?

Mówiąc wprost, im mniejsza jest przestrzeń między zębami, tym mniejszy jest kąt obrotu lub kąt pokonywany przez grzechotkę do następnego zazębienia, czyli odległość, o jaką należy poruszyć grzechotkę do przodu i wstecz, aby jeszcze bardziej zakręcić lub odkręcić element złączny.
  • Konwencjonalne grzechotki mają kąt zazębienia od 10 do 15°.
  • Są jednak też dostępne grzechotki o małych zębach, które mają kąt tylko 4,5°, co umożliwia szczególnie delikatne obroty.
  • Oprócz tego są też dostępne grzechotki ze swobodnym obrotem, które w ogóle nie posiadają mechanizmu zapadkowego. Działają one bezstopniowo.
04.

Czy grzechotka wymaga konserwacji?

Podobnie jak w przypadku każdego narzędzia i mechanizmu, tak samo w przypadku grzechotek również występuje zużycie. Dlatego:
  • Upewnij się, że kupujesz narzędzie wysokiej klasy.
  • Regularnie smaruj grzechotkę olejem o niskiej lepkości.
  • Nie przeciążaj grzechotki podczas rozluźniania połączeń śrubowych...
  • ...a także zadbaj o to, aby ruch zapadki był płynny i równomierny.
  • Sprawdź dopasowanie elementów mechanizmu i w razie potrzeby popraw je.
Na zużycie zębów może wskazywać unoszenie się osłony mechanizmu z powodu nieprawidłowego zazębiania. Nawet jeśli tak się dzieje, to grzechotki wielu producentów można naprawić.  Firma STAHLWILLE oferuje odpowiednie zestawy naprawcze do wszystkich swoich grzechotek.
Themen
Jetzt Beitrag teilen.
Narzędzia sieciowe

Webinar na żądanie

Twoja droga do połączonej w sieci produkcji i konserwacji

Poproś o bezpłatne nagranie