18.10.2022
Co trzeba wiedzieć o długości ramienia dźwigni i miejscu przyłożenia siły?
Inhalt
Klucze dynamometryczne stosuje się zwykle, gdy połączenie śrubowe wymaga odpowiedniego momentu dokręcania. Jeżeli klucz dynamometryczny zostanie ustawiony prawidłowo jego mechanizm uruchomi się po osiągnięciu poprawnego momentu i wyświetli poprawną wartość. Jednak nie zawsze się to sprawdza ze względu na zasadę dźwigni, której długość może się różnić między poszczególnymi modelami kluczy dynamometrycznych. Właśnie dlatego należy zapoznać się z informacjami o miejscu przyłożenia siły i własnościach dźwigni. Jeżeli zostanie użyte niewłaściwe przedłużenie zmieniające miejsce przyłożenia siły, klucz dynamometryczny będzie pokazywać wartość momentu, która nie będzie prawidłowa.
01.
Źródło błędu: miejsce przyłożenia siły
Moment dokręcania jest równy wartości przyłożonej siły pomnożonej przez długość ramienia dźwigni. Miejsce przyłożenia siły wyznacza punkt na ramieniu dźwigni, w którym użytkownik przykłada siłę na narzędzie. Jest to istotne z następujących względów:
- Jeżeli użytkownik nie chwyci rączki klucza dynamometrycznego w środkowym punkcie, spowoduje to przesunięcie miejsca przyłożenia siły.
- W rezultacie zmienia się długość ramienia dźwigni.
- Wydłużenie lub skrócenie ramienia dźwigni o parę centymetrów może spowodować przekłamanie wskazań klucza. Jego mechanizm będzie się uruchamiać zbyt wcześnie lub zbyt późno.
- Będzie to skutkować dokręceniem śruby z momentem niezgodnym ze specyfikacjami.
Właściwy wybór klucza dynamometrycznego może znacznie zminimalizować to ryzyko.
- Niektóre mechaniczne klucze dynamometryczne mają przykładowo ergonomicznie ukształtowane specjalne uchwyty, które wymuszają trzymanie klucza w odpowiednim miejscu.
- Dostępne są też klucze dynamometryczne, które potrafią mierzyć i stosować odpowiedni moment dokręcania niezależnie od miejsca przyłożenia siły, zapewniając maksymalne bezpieczeństwo połączeń śrubowych.
02.
Stosowanie przedłużeń oznacza konieczność korekty
Innym źródłem błędów są stosowane nasadki. Jeżeli będą miały inną długość (S) od standardowej długości (SF) zgodnej ze specyfikacjami klucza dynamometrycznego, może to spowodować przekłamanie wskazań klucza. Konieczne będzie skorygowanie wartości nastawy (W) klucza dynamometrycznego. Innymi słowy użytkownicy będą zmuszeni do przeliczania ustawionego momentu. Pominięcie tego ważnego kroku będzie skutkować nieprawidłowym momentem dokręcenia śrub.
Skorygowaną wartość nastawy (WK) klucza dynamometrycznego oblicza się przy użyciu następujących wzorów:
Co oznacza „przedłużenie”?
Kategoria: wpływy mechaniczne
Symbol/skrót: S
Jednostka: [mm]
Definicja: zdefiniowana długość, która może się zmienić po podłączeniu nasadki do klucza dynamometrycznego i wpływająca na moment dokręcania.
Ważne:
- W przypadku stosowania przejściówek wraz z nasadkami lub narzędziami specjalnymi należy we wzorach użyć sumy przedłużeń (Σ S) zamiast pojedynczego przedłużenia.
- Nie ma wzorów do obliczania momentu dokręcania w przypadku narzędzi specjalnych z przesunięciem poprzecznym. Współczynnik korekty należy określić doświadczalnie, np. stosując pomiary.
Więcej informacji i przykładowe obliczenia można znaleźć w naszym katalogu produktów STAHLWILLE